ĐỒNG

Đồng là gì?
Đồng rất cần thiết cho cơ thể, nhưng với liều rất nhỏ. Dư đồng thường gặp hơn thiếu và rất nguy hiểm.
Đồng tồn tại trong cơ thể từ 75 đến 100mg dưới nhiều dạng khác nhau. Đồng được đi kèm với acid amin hay protein. Đặc biệt, đồng được tập trung trong một vài mô như gan, vùng trên não chịu trách nhiệm thức tỉnh.
Trong máu, hầu như toàn bộ đồng được liên kết với protein, ceruleoplasmin và albumin. Đồng giống như sắt, đều tồn tại tự do, rất nguy hiểm, có thể xúc tác cho quá trình ôxy hóa không mong muốn. Những nghiên cứu mới đây cho thấy rằng, ngay khi đồng được liên kết với ceruleoplasmin cũng có thể trở thành chất tiền ôxy hóa. Do đó, đồng là một trong những yếu tố “con dao hai lưỡi”.
Vai trò của Đồng?
Đồng hoạt động như coenzyme, tổng hợp noradrenalin, chất dẫn truyền thần kinh của khả năng thức tỉnh và chú ý. Đồng cũng là coenzyme cần thiết cho quá trình tạo thành melanin, sắc tố của da, đồng thời can thiệp vào hoạt động chuyển hóa của mô liên kết cũng như tham gia vào chuỗi hô hấp (giống như sắt). Nhưng nếu đồng giống như sắt là một chất tiền ôxy hóa, thì đồng cũng đóng vai trò chống ôxy hóa bằng cách tham gia vào hoạt động của superoxyde dismutase (SOD). Tuy nhiên, để hoạt động của SOD dư hủy bỏ thì lượng đồng trong cơ thể phải thiếu nhiều. Do đó, một lần nữa giống như sắt, nhu cầu dư thừa là vấn đề nguy hiểm hơn thiếu hụt, nhưng thiếu đồng là một trường hợp hiếm xảy ra.
Đồng có thể xúc tác cho quá trình tạo thành các gốc tự do đặc biệt nguy hiểm, đồng có thể tác động như một tác nhân gây đột biến và góp phần phát triển nên ung thư.
Ngoài ra, đồng tương tác với các muối khoáng khác, bằng cách kích thích sự hấp thu và đi vào trong tế bào của sắt, chất này cũng là một tiền ôxy hóa. Đặc biệt, khi thừa đồng, đồng sẽ chiếm chỗ của kẽm trong protein, làm biến đổi hoạt tính của protein tương tự như với protein, làm biến đổi hoạt tính của protein tương tự như với protein chống ung thư P53.
Thức ăn nào cung cấp Đồng?
Gan của bê và cừu
Hàu, hến
Gan bò hay não
Thức ăn biển hay cá
Lúa mì
Đậu nành
Tiêu
Ốc
Nhu cầu hàng ngày về Đồng là bao nhiêu?
Lượng đồng cung cấp được khuyên
Trẻ còn bú: 400 mg/ngày
Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: 500 mg/ngày
Trẻ từ 4 đến 9 tuổi: 600 mg/ngày
Trẻ 10 đến 12 tuổi: 800 mg/ngày
Người lớn và thanh niên 13 đến 19: 1000mg/ngày
Phụ nữ có thai hay cho con bú: 1000 mg/ngày
Người già: 1000 mg/ngày
Theo một nghiên cứu được thực hiện trong những điều kiện nghiêm ngặt của chuyển hóa. Với những chỉ số được kiểm soát gắt gao thì nhu cầu cung cấp được khuyên này có thể được ước tính trội thêm, nếu người ta cần thật sự.
Những dấu hiệu thiếu hụt Đồng
Thiếu Đồng, một trường hợp rất hiếm so với thiếu calci, magesi, kẽm, hay sắt. Đồng có thể là nguyên nhân của thiếu máu và những dấu hiệu thường ngoại lệ và không cố định.
Dùng Đồng thường xuyên hay dùng liều cao hơn khuyến cáo của bác sĩ có nguy hiểm không ?
Tăng lượng Đồng trong máu dưới tác dụng của estrogen, thuốc ngừa thai và trong lúc có thai (ở đó đồng gây ra hiện tượng tăng sắc tố do hoạt động tổng hợp melanine) hay dưới ảnh hưởng hoạt động của hệ miễn dịch - nhiễm trùng, viêm hay ung thư - chỉ phản ánh rằng đó là quá trình phân bố lại của đồng trong cơ thể chứ không phải làm tăng đồng toàn bộ.
Đồng gia tăng trong máu có thể gây ra những tác dụng âm tính, giống như ôxy hóa vitamin C.
Khi dùng nhiều gan lợn, nước máy có ống dẫn nước bằng đồng, thuốc lá nhiều đồng, cũng như bổ sung muối khoáng vitamin hay kê đơn kéo dài các yếu tố vi lượng, một trong những nguồn gốc thông thường gây ra thừa đồng. Đồng chỉ được kê khi thiếu thực sự lúc định lượng.
BS.PHÙNG HOÀNG ĐẠO (Theo Encyclopédie des minéraux)